Kary za złamanie obowiązku kwarantanny

W związku z epidemią koronawirusa od 1 kwietnia 2020r. obowiązują przepisy pozwalające na nałożenie kary w wysokości do 30 tys. złotych za naruszenie obowiązku kwarantanny, izolacji lub hospitalizacji (art. 15zzzn ustawy w/s COVID-19) kara ma charakter administracyjny i nałożyć może ją — wyłącznie na osobę, na którą wyraźnie nałożono obowiązek sanepid, w drodze decyzji administracyjnej.

Niezastosowanie się do polecenie policjanta lub pogranicznika

Dodano też do kodeksu wykroczeń przepis penalizujący niestosowanie się do wydawanych przez funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej poleceń określonego zachowania się — jeśli tym samym osoba taka uniemożliwi lub istotnie utrudni wykonywanie czynności służbowych przez funkcjonariuszy, sprawca może trafić do aresztu na 30 dni, podlegać karze ograniczenia wolności lub być ukarany grzywną do 5 tys. złotych (art. 65a kodeksu wykroczeń).

Zakaz wejścia do lasu, parku, poruszanie się dzieci bez dorosłych

Dodano też art. 48a ustawy w/s chorób zakaźnych, który wprowadza szeroki katalog sankcji za naruszenie równie szerokiego katalogu zakazów i nakazów wynikających ze stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Np. za naruszenie obowiązku wychodzenia przez młodzież pod opieką dorosłych, i inne — od 5 do 30 tys. złotych; za nielegalne otwarcie sklepów lub wyjście do parku, wejście do lasu — od 10 do 30 tys. złotych.

Wykonanie kary pieniężnej

Kary pieniężne wymierzane są w drodze decyzji administracyjnej, podlegają natychmiastowemu wykonaniu z dniem doręczenia — czyli od decyzji można się odwołać, ale odwołanie nie wstrzymuje obowiązku uiszczenia kary — należy je wpłacić w ciągu 7 dni pod rygorem egzekucji w trybie administracyjnym

Niezgodność nowelizacji z konstytucją

Oczywiście wątpliwości budzi zgodność tej nowelizacji z konstytucją. Ostatnio na ten temat wypowiedzieli się naukowcy z Fundacji Krakowski Instytutu Prawa Karnego. Z udostępnionej na stronie fundacji (https://kipk.pl/) analizy podpisanej przez pracowników Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego wynika, że:

„Przepisy te zostały uchwalone  z  naruszeniem konstytucyjnych  standardów  zmian  w  regulacjach  rangi  kodeksowej (art. 123 Konstytucji w zw. z art. 89 ust. 2 Regulaminu Sejmu). Dotyczy to  nowelizacji Kodeksu karnego, Kodeksu wykroczeń, Kodeksu karnego skarbowego, Kodeksu postępowania karnego,  Kodeksu  karnego wykonawczego, Kodeksu spółek handlowych oraz Kodeksu wyborczego. Wejście  w  życie  znowelizowanych przepisów zrodzi ryzyko destabilizacji systemu prawnego, gdy określone regulacje prawne będą kwestionowane w przyszłości w konkretnej sprawie przed sądem, z uwagi na niezgodny z Konstytucją tryb ich uchwalenia.

Nowelizacje w większości przypadków nie mają charakteru ustawy czasowej, obowiązującej wyłącznie w stanie nadzwyczajnym, lecz wprowadzają określone rozwiązania do systemu prawnego na stałe. Konstytucja dopuszcza ograniczanie praw i wolności człowieka w określonych sytuacjach, określając szczególny tryb wprowadzania takiego ograniczenia (na przykład w drodze rozporządzenia) tylko w  stanie  nadzwyczajnym  w  rozumieniu konstytucyjnym.  Poza sytuacją nadzwyczajną, przekazywanie szerokich kompetencji do ograniczania konstytucyjnych praw i wolności człowieka w drodze regulacji podustawowych przez organy władzy wykonawczej jest sprzeczne z konstytucyjną zasadą wyłączności regulowania tej  materii  w  drodze  ustawy; rozporządzenia wydane na podstawie takiej ustawowej delegacji będą sprzeczne z konstytucją.

W ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284, 322 i 374) dodano nowy rozdział 8a  przewidujący kary  pieniężne  w  wysokości  nawet do 30.000 zł dla każdego, kto w stanie zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii nie stosuje się do ustanowionych na podstawie art. 46 lub art. 46b ustawy nakazów, zakazów lub ograniczeń (art. 8 pkt 22 ustawy nowelizującej z dnia 28 marca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19). Kary pieniężne wymierza odpowiednio albo państwowy powiatowy inspektor sanitarny i państwowy graniczny inspektor sanitarny, albo wojewoda lub minister właściwy do spraw zdrowia. Decyzja w sprawie kary pieniężnej podlega natychmiastowemu wykonaniu z dniem jej doręczenia. Decyzję tę doręcza się niezwłocznie. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Określenie wskazanych form represji karami pieniężnymi nie zmienia faktu, że jest to odpowiedzialność karna w sensie konstytucyjnym – dotyczy bowiem osób fizycznych. W tej sytuacji wiążący pozostaje art. 42 ust. 3 Konstytucji, który stanowi, że o  odpowiedzialności  represyjnej może  orzekać  tylko  sąd. Kar tych nie może nakładać organ administracji publicznej – mógłby on  ewentualnie ukarać  obywatela mandatem. Skrajnie nieuzasadnionym  rozwiązaniem  jest przy  tym  orzekanie wskazanych kar  w  trybie  Ordynacji  podatkowej. Może to świadczyć, że ustawodawca traktuje  wskazane  kary  jak  zobowiązania podatkowe. Powstaje także niejasność co do zakresu zastosowania Ordynacji podatkowej w tym zakresie, gdyż trudno znaleźć miarodajną podstawę prawną dla odpowiedniego stosowania tych przepisów.”

Odwołanie od kar nakładanych w formie decyzji administracyjnej

Powyższe oznacza, że z całą pewnością należy walczyć z bezprawnie nakładanymi na obywateli karami, w tym administracyjnymi. Zarówno przed sądami karnymi jak i organami rozpoznającymi odwołania od decyzji wymierzających kary pieniężne.

Jeśli nie przyjęliśmy mandatu i potem otrzymaliśmy wyrok nakazowy z sądu rejonowego należy w ciągu 7 dni wnieść sprzeciw. Sprawa wtedy trafia na wokandę a wyrok nakazowy jest uchylony. Sąd wtedy zajmie się naszą sprawą i to przed sądem musimy się bronić przed zarzutami a oskarżyciel musi nam tę winę udowodnić.

Nasza kancelaria od lat zajmuje się zarówno sprawami karnymi jak i administracyjnymi, służy więc pomocą w zakresie tych nowych dla naszego porządku prawnego kwestii nie tylko przed sądami w Zielonej Górze, ale też na terenie całego Kraju.

 

adw. Michał Motała, tel.: 695 668 775

adw. Katarzyna Nabożna-Motała, tel.: 888 77 99 40